เมื่อเรามีอาการเจ็บป่วยทางกายตั้งแต่อาการเล็กน้อยอย่างเป็นหวัด ไปจนถึงอาการที่รุนแรงขึ้นอย่างโรคเรื้อรังต่าง ๆ  เราก็มักจะ เข้ารับการรักษาและหันกลับมาดูแลร่างกายของเราเพื่อให้ัแข็งแรงสมบูรณ์ที่สุด

กลับกัน “สุขภาพจิต (mental health)”ของเรา มักเป็นสิ่งที่ถูกละเลย

วันนี้ on mind way จึงอยากชวนทุกคนกลับมาหาเหตุผลว่า “ทำไมถึงต้องใส่ใจสุขภาพจิต?”

ก่อนอื่นขออธิบายคร่าว ๆ ก่อนว่า สุขภาพจิต คือ สภาวะที่คนเรา “มีความเป็นอยู่ที่ดีทางจิตใจ (mental well-being)” ซึ่งเกี่ยวข้องกับอารมณ์ จิตใจ และสังคมของบุคคล ฉะนั้นหากเรามีสุขภาพใจที่ดี จะช่วยให้สามารถรับมือกับความเครียดและความกังวลในชีวิต มีความตระหนักถึงความสามารถในการเรียนรู้และการทำงานต่าง ๆ ของตัวเอง รวมถึงช่วยให้มีความสัมพันธ์ที่ดีกับคนรอบข้างได้

ไม่ต่างกับร่างกาย ถ้าเรามองข้ามความสำคัญของสุขภาพจิตไป ก็อาจนำมาซึ่ง “ความเจ็บป่วยทางจิตใจ (mental illness)” ซึ่งจะส่งผลกระทบต่อความสุข ประสิทธิภาพในการทำสิ่งต่าง ๆ ในชีวิต รวมถึงการปรับตัวในสถานการณ์ต่าง ๆ ได้

ในวันนี้ เราจึงมีเหตุผลอย่างน้อย ๆ 3 ข้อ ว่าทำไมถึงต้องใส่ใจสุขภาพจิต

1. สุขภาพใจและสุขภาพกายส่งผลกระทบซึ่งกันและกัน เช่น มีงานวิจัยที่บอกว่า ผู้ที่เป็นโรคซึมเศร้ามีความเสี่ยงที่จะเป็นโรคเบาหวาน โรคหัวใจ และโรคหลอดเลือดในสมองตีบ ในทางกลับกัน เมื่อคนเราป่วยเป็นโรคเรื้อรังต่าง ๆ ทางกาย  ก็อาจทำให้เกิดความเจ็บป่วยทางใจตามมาได้เหมือนกัน ยิ่งไปกว่านั้น ความเจ็บป่วยทางจิตใจอาจส่งผลถึงชีวิตได้เช่นเดียวกับโรคทางกาย ดังนั้นคนเราจึงต้องดูแลทั้งสุขภาพกายและใจให้สมดุล เพื่อให้สุขภาพของเราสมบูรณ์ที่สุด

2. ความเจ็บป่วยทางจิตใจ เป็นเรื่องปกติที่เกิดขึ้นได้กับทุกคน ไม่ต่างจากความเจ็บป่วยทางกาย ดังนั้นหากเราและสังคมตระหนัก เข้าใจ และยอมรับในประเด็นนี้มากขึ้น ก็จะช่วยให้ผู้ที่มีปัญหาหรือความเจ็บปว่ยทางจิตใจ กล้าที่จะกลับมาสังเกตเห็นและยอมรับปัญหาทางจิตใจของตัวเองและคนอื่น อีกทั้งช่วยให้คนที่กำลังเจอกับปัญหากล้าที่จะขอความช่วยเหลือและเข้ารับบริการเกี่ยวกับสุขภาพจิตมากขึ้น

3. สุขภาพจิตส่งผลต่อทุก ๆ แง่มุมในชีวิตของเรา เนื่องจากจิตใจนั้นเป็นสิ่งที่เปลี่ยนแปลงได้อยู่ตลอดเวลา ฉะนั้นหากเราละเลยสุขภาพใจ ก็ไม่แปลกที่จะเกิดอารมณ์ทางลบต่าง ๆ ขึ้น เช่น ความรู้สึกเศร้า ไร้ค่า รู้สึกผิด เครียด กังวล จนรับรู้ได้ว่าตัวเองไม่สามารถจะรับมือกับอารมณ์ที่เกิดขึ้น หรือควบคุมตนเองได้ โดยอารมณ์ด้านลบต่าง ๆ เหล่านี้ อาจทำให้เราเริ่มขาดความสนใจในสิ่งต่าง ๆ ที่เคยสนใจ  มีปัญหาความสัมพันธ์กับคนรอบตัว มีความรู้สึกท่วมท้นกับปัญหาต่าง ๆ ที่เกิดขึ้น รวมไปถึงอาจนำไปสู่การทำร้ายตนเอง (self-harm) และการฆ่าตัวตายด้วยเช่นกัน

จากเหตุผลทั้งหมดข้างต้น เราเชื่อว่าทุก ๆ คน น่าจะเห็นถึงความสำคัญของสุขภาพจิตมากขึ้น ก่อนจากกันในวันนี้ on mind way จึงอยากชวนทุกคน หันมาดูแลสุขภาพใจของตัวเองให้มากขึ้น โดยอาจจะเริ่มต้นง่าย ๆ จาก “การตระหนักรู้ในตนเอง (self-awareness)” ด้วยการกลับมาสังเกตความรู้สึกของเรา เวลาที่คิดเรื่องต่าง ๆ หรือเมื่อมีปฏิสัมพันธ์กับคนอื่น ๆ  ว่าเราคิดอะไร แล้วรู้สึกอะไรบ้าง ซึ่งจะช่วยให้เราเท่าทันว่าสภาวะจิตใจของเราเป็นยังไง  ช่วยให้รับมือกับอารมณ์ต่าง ๆ ได้ดีขึ้น  รวมถึงสามารถเข้าใจตนเองบนพื้นฐานของความเป็นจริง ตลอดจนปรับพฤติกรรมให้เหมาะสมกับตัวเองได้อีกด้วย

…………………………Anyone can have a bad day, but that doesn’t mean it’s a bad life.